1 TỔNG QUAN VỀ ĐẢO LÝ SƠN !!! Fri Oct 16, 2009 4:18 pm
li_te_vuong_2212
Thành Viên VIP
Bờ biển Việt Nam có chiều dài khoảng 3260km với gần 4000 hòn đảo lớn
nhỏ.Nhưng chỉ có 12 đảo là đơn vị hành chính cấp huyện,trong đó có đảo
Lý Sơn.( kể từ ngày 1/1/1993).
Vào đầu thế kỉ XVIII,khi các vị Tiền Hiền ra khai sáng đảo đã đặt tên là Cù
Lao Ré vì khi đó đảo mọc toàn loài cây dại có tên là cây ré.Ngày
nay,loài cây này vẫn còn tồn tại trên đảo nhưng không nhiều như
trước.Nằm cách bờ biển Quảng Ngãi chừng 18 hải lý(gần 33km) về hướng
Đông Bắc chỉ cần 45’ đi tàu cao tốc là các bạn đã đến với một hòn đảo
đầy thơ mộng và quyến rũ có tên là Lý Sơn rồi đó. Đảo có diện tích khoảng 10km2,dân số 20.000 người gồm : đảo
Lớn và đảo Bé với 3 huyện:An Vĩnh,An Hải và An Bình.Mật độ dân số trên
đảo khá dày nhưng người dân sống hoà thuận,vui vẻ bên nhau từ bao đời
nay. Đó là nét đặc thù ưu việt mang bản sắc
của dân vùng biển.An ninh được giữ vững,nạn trộm cắp được giảm đến tối
đa.Khi ngủ không cần đóng cửa, để xe ngay
sân nhà cũng không hề bị “bốc hơi”.Bên cạnh ưu điểm nổi trội này ,Lý
Sơn còn được biết đến như một thiên đường dành cho khách du lịch bởi vẻ
đẹp và sự phong phú, đa dạng về tài nguyên của nó.Tôi xin liệt kê ra đây một vài điểm nổi bật:
I.Các nguồn tài nguyên:
1.Tài nguyên biển:
Lý Sơn nằm ở một vị trí khá thuận lợi nên có thể đi đến nhiều nơi,kể cả
quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa,tạo ra một ngư trường rộng lớn để khai
thác hải sản.Nước biển trong xanh,sạch,lặng nhìn được tận đáy.Nơi đây
còn có các rặng san hô đủ màu sắc,muôn hình muôn vẻ tạo nên một vẻ đẹp
độc đáo,kì thú. Đặc biệt có loại san hô đen dùng làm thuốc rất tốt và quý.Bên cạnh đó,biển Lý Sơn còn đa dạng bởi nhiều loài cá,tôm,mực, ốc,cua,rong biển…làm ra nhiều món đặc sản nổi tiếng mà ai ăn một lần sẽ nhớ mãi.Bờ biển lại có nhiều bãi cát trắng mịn,dài nằm liền kề với các thắng cảnh nổi tiếng:chùa Hang,hang Câu…tạo nên những bãi tắm tuyệt đẹp.Khai thác những tài nguyên từ biển đem lại một nguồn thu chính cho ngư dân ở đảo.
2.Về nông nghiệp:
Đất đảo thích hợp với nhiều loại cây trồng:mè,dưa hấu,bắp, đậu
các loại và kể cả các loại rau.Trong đó hai loại cây đặc sản của Lý Sơn
đã nổi tiếng khắp trong và ngoài nước,rất được ưa chuộng trên thị
trường là hành và tỏi.Riêng tỏi Lý Sơn đã có thương hiệu riêng kể từ
năm 2009.Có lẽ chất đất ở đây phù hợp với sự sinh trưởng của 2 loại cây
này.Bởi lẽ,cũng giống tỏi này nhưng đem trồng ở nơi khác sẽ không có vị
thơm ngon mà trở nên đắng chát. Đây cũng là loại cây góp phần không nhỏ vào việc phát triển kinh tế của đảo.
3.Về du lịch,dịch vụ và thương mại:
Có điều kiện thuận lợi là nằm trên tuyến đường giao thông biển Đông và lại
gần kề với các khu kinh tế lớn:Chu Lai,Dung Quất nên có cơ hội để phát
triển về thương mại.Hơn nữa,còn có các bãi biển sạch đẹp, đa dạng về tự nhiên,thắng cảnh cũng rất đặc sắc sẽ là thế mạnh về du lịch,dịch vụ.
II.Thắng cảnh:
Lý Sơn tuy là một hòn đảo nhỏ nhưng có mật độ thắng cảnh dày đặc:10km2 mà
có tới 10 đình chùa,trên 30 lăng miếu.Thắng cảnh nào cũng đặc sắc,mang
nét riêng không trộn lẫn vào nhau.Nổi tiếng nhất là 2 thắng cảnh đã
được nhà nước xếp hạng di tích lịch sử cấp quốc gia là chùa Hang(Thiên
Khổng Thạch Tự)và đình làng Lý Hải(An Long Đình).Có 6 di tích được tỉnh
cấp bằng là:lăng Đông Hải,dinh Bà Thiên Y Ana,dinh Tam Toà(xã An
Hải);nhà thờ ông Phạm Quang Ảnh,nhà thờ ông Võ Văn Thiết(đều là cai đội
lính bảo vệ quần đảo Trường Sa,Hoàng Sa) và lăng Chánh(xã An Vĩnh).Hiện
đang hoàn thành đài tưởng niệm các chiến sĩ đã ra đi quên mình để bảo
vệ 2 quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa.Bên cạnh đó đảo còn có nhiều điểm
đến cũng rất thú vị :cảnh núi Giếng Tiền,Mù Cu,chùa Đục,hang Câu,thạch
cổng…Chỉ cần đến một lần các bạn sẽ cảm nhận được vẻ đẹp độc đáo của
các phong cảnh trên đảo.
III.Lễ hội truyền thống và văn hoá:
Từ xưa,Lý Sơn đã có nhiều lễ hội truyền thống mang đậm bản sắc văn hoá của đất đảo.Gồm một số lễ hội chính sau:
-Tết Nguyên Đán.(1/1AL)
-Lễ hội ở các lăng thờ thần Nam Hải(2/2/AL)
-Lễ hội tế vong linh binh lính Trường Sa,Hoàng Sa.(20/2AL)
-Tết Đoan Ngọ(5/5AL)
-Lễ Vu Lan(rằm tháng 7 âm lịch)
Ngày nay đảo có thêm một số lễ hội:Tết Độc Lập(Quốc Khánh 2-9),Tết Trung Thu…
1.Tết Nguyên Đán: được tổ chức với một số lễ nhỏ:lễ dựng nêu,trồng đu và chơi đu, đô
vật,dồi bòng…đem lại không khí tươi vui,phấn khởi cho đảo nhân dịp tết
đến,xuân về.Trong đó có một lễ hội đặc biệt là đua thuyền,diễn ra từ
ngày 4-7 tháng giêng âm lịch. Đó là sự
tranh đua giữa 4 linh vật tượng trưng cho 4
thôn:Long,Ly(Lân),Quy,Phụng.Lễ hội này thu hút hầu hết dân chúng trên
đảo đến xem và cổ vũ cho đội đua của thôn mình.Không khí rất vui và và
náo nhiệt bởi tiếng hò hét của mọi người.Mỗi linh vật là tượng trưng
cho mỗi mong muốn của người dân ở đảo cầu cho mưa thuận gió hoà để yên
tâm sản xuất,cho vụ mùa bội thu.
2. Tục thờ thần Nam Hải,Lễ Hội Cầu Ngư,hát bội:
Đối với ngư dân Lý Sơn nói riêng và ngư dân các tỉnh khác nói chung, đã từ lâu cá voi được người dân kính cẩn gọi là cá Ông hay
là thần Nam Hải.Bởi lẽ Ông luôn chở che,giúp đỡ các ngư dân khi họ gặp
nạn.Và mỗi khi có cá Ông bị trôi dạt vào bờ thì mọi người luôn chôn cất
tử tế và thờ cúng như một vị thần. Đó là một tín ngưỡng rất hay của dân vùng biển.
Lễ hội cầu ngư và hát bội thường được tổ chức để cầu mong một mùa ra khơi thắng lợi,bình an.
3.Lễ tế vong linh binh lính Trường Sa và Hoàng Sa:
Vào thời nhà Nguyễn(cụ thể là từ thời Minh Mạng) đã
đặt đội Hoàng Sa gồm 70 người lấy từ làng An Vĩnh,An Hải sung vào.Hàng
năm phải ra đảo HSa,TSa để bảo vệ và và thu gom các sản vật ở đảo nộp
cho nhà vua.Ngày nay ở quần đảo Hoàng Sa có một hòn đảo được đặt tên là
Đảo Phạm Quang Ảnh để tưởng nhớ vị cai đội năm nào.Hầu hết họ ra đi và
không trở về.Hiện trên đảo chỉ còn những ngôi mộ gió mà không hề có xác
bên trong.Hàng năm,lễ khao lề thế lính Hoàng Sa được tổ chức rất trọng
thể để tưởng nhớ công ơn những người ra đi vì nghĩa lớn và đồng thời
cũng là để siêu thoát cho anh linh các chiến sĩ còn trầm luân nơi biển
cả.
IV.Sản phẩm truyền thống và văn hoá ẩm thực:
1.Sản phẩm truyền thống:
a.Về nông sản:có các loại:hành ,tỏi,bắp,dưa hấu.
b.Về hải sản:phong phú, đa dạng về chủng loại: đồn đột,vích, áo tơi,mực, ốc,rau đông,rau chân vịt,các loài cá ngon:cá thu,cá ngừ,cá mú…đem lại giá trị kinh tế cao.
c. Đồ thủ công mỹ nghệ:
Các loại vỏ ốc quý: ốc xà cừ, điệp để khảm trai,làm hoành phi,câu đối; ốc bàn tay,anh vũ trang trí tủ kính rất đẹp;các loại hoa đá,san hô có thể treo tường hoặc làm hòn non bộ cũng rất tuyệt.
2.Văn hoá ẩm thực:
Thiên nhiên đã ban tặng cho đảo rất nhiều sản vật quý giá cần thiết cho cuộc
sống cộng với sự tài hoa của đôi bàn tay và khối óc con người đã làm ra
nhiều món ăn ngon,độc đáo mà chỉ cần nếm thử một lần bạn sẽ thích ngay
thôi.Những món ăn tiêu biểu là:
-Bánh ít lá gai,bánh dừa.(được làm vào dịp tết ân lịch và tết Đoan Ngọ)
-Món xào vẹm.(khi tới ngày nước cạn mới có)
-gỏi tỏi đực và món tỏi đực xào.
-Các món ăn từ ốc biển:ốc xào,nướng,luộc,trộn...
-Các món ăn chế biến từ cá,các loại hải sản quý:đồn đột,vú biển,áo tơi...(các loại này dùng dầm rượu rất tốt).
-Rượu dầm tỏi mồ côi.
*Đây chỉ là một bài tổng quan về Lý Sơn nên có gì thiếu sót mong mọi người
lượng thứ.Để có những thông tin cụ thể hơn mời các bạn đọc các bài viết
của những thành viên khác.
nhỏ.Nhưng chỉ có 12 đảo là đơn vị hành chính cấp huyện,trong đó có đảo
Lý Sơn.( kể từ ngày 1/1/1993).
Vào đầu thế kỉ XVIII,khi các vị Tiền Hiền ra khai sáng đảo đã đặt tên là Cù
Lao Ré vì khi đó đảo mọc toàn loài cây dại có tên là cây ré.Ngày
nay,loài cây này vẫn còn tồn tại trên đảo nhưng không nhiều như
trước.Nằm cách bờ biển Quảng Ngãi chừng 18 hải lý(gần 33km) về hướng
Đông Bắc chỉ cần 45’ đi tàu cao tốc là các bạn đã đến với một hòn đảo
đầy thơ mộng và quyến rũ có tên là Lý Sơn rồi đó. Đảo có diện tích khoảng 10km2,dân số 20.000 người gồm : đảo
Lớn và đảo Bé với 3 huyện:An Vĩnh,An Hải và An Bình.Mật độ dân số trên
đảo khá dày nhưng người dân sống hoà thuận,vui vẻ bên nhau từ bao đời
nay. Đó là nét đặc thù ưu việt mang bản sắc
của dân vùng biển.An ninh được giữ vững,nạn trộm cắp được giảm đến tối
đa.Khi ngủ không cần đóng cửa, để xe ngay
sân nhà cũng không hề bị “bốc hơi”.Bên cạnh ưu điểm nổi trội này ,Lý
Sơn còn được biết đến như một thiên đường dành cho khách du lịch bởi vẻ
đẹp và sự phong phú, đa dạng về tài nguyên của nó.Tôi xin liệt kê ra đây một vài điểm nổi bật:
I.Các nguồn tài nguyên:
1.Tài nguyên biển:
Lý Sơn nằm ở một vị trí khá thuận lợi nên có thể đi đến nhiều nơi,kể cả
quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa,tạo ra một ngư trường rộng lớn để khai
thác hải sản.Nước biển trong xanh,sạch,lặng nhìn được tận đáy.Nơi đây
còn có các rặng san hô đủ màu sắc,muôn hình muôn vẻ tạo nên một vẻ đẹp
độc đáo,kì thú. Đặc biệt có loại san hô đen dùng làm thuốc rất tốt và quý.Bên cạnh đó,biển Lý Sơn còn đa dạng bởi nhiều loài cá,tôm,mực, ốc,cua,rong biển…làm ra nhiều món đặc sản nổi tiếng mà ai ăn một lần sẽ nhớ mãi.Bờ biển lại có nhiều bãi cát trắng mịn,dài nằm liền kề với các thắng cảnh nổi tiếng:chùa Hang,hang Câu…tạo nên những bãi tắm tuyệt đẹp.Khai thác những tài nguyên từ biển đem lại một nguồn thu chính cho ngư dân ở đảo.
2.Về nông nghiệp:
Đất đảo thích hợp với nhiều loại cây trồng:mè,dưa hấu,bắp, đậu
các loại và kể cả các loại rau.Trong đó hai loại cây đặc sản của Lý Sơn
đã nổi tiếng khắp trong và ngoài nước,rất được ưa chuộng trên thị
trường là hành và tỏi.Riêng tỏi Lý Sơn đã có thương hiệu riêng kể từ
năm 2009.Có lẽ chất đất ở đây phù hợp với sự sinh trưởng của 2 loại cây
này.Bởi lẽ,cũng giống tỏi này nhưng đem trồng ở nơi khác sẽ không có vị
thơm ngon mà trở nên đắng chát. Đây cũng là loại cây góp phần không nhỏ vào việc phát triển kinh tế của đảo.
3.Về du lịch,dịch vụ và thương mại:
Có điều kiện thuận lợi là nằm trên tuyến đường giao thông biển Đông và lại
gần kề với các khu kinh tế lớn:Chu Lai,Dung Quất nên có cơ hội để phát
triển về thương mại.Hơn nữa,còn có các bãi biển sạch đẹp, đa dạng về tự nhiên,thắng cảnh cũng rất đặc sắc sẽ là thế mạnh về du lịch,dịch vụ.
II.Thắng cảnh:
Lý Sơn tuy là một hòn đảo nhỏ nhưng có mật độ thắng cảnh dày đặc:10km2 mà
có tới 10 đình chùa,trên 30 lăng miếu.Thắng cảnh nào cũng đặc sắc,mang
nét riêng không trộn lẫn vào nhau.Nổi tiếng nhất là 2 thắng cảnh đã
được nhà nước xếp hạng di tích lịch sử cấp quốc gia là chùa Hang(Thiên
Khổng Thạch Tự)và đình làng Lý Hải(An Long Đình).Có 6 di tích được tỉnh
cấp bằng là:lăng Đông Hải,dinh Bà Thiên Y Ana,dinh Tam Toà(xã An
Hải);nhà thờ ông Phạm Quang Ảnh,nhà thờ ông Võ Văn Thiết(đều là cai đội
lính bảo vệ quần đảo Trường Sa,Hoàng Sa) và lăng Chánh(xã An Vĩnh).Hiện
đang hoàn thành đài tưởng niệm các chiến sĩ đã ra đi quên mình để bảo
vệ 2 quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa.Bên cạnh đó đảo còn có nhiều điểm
đến cũng rất thú vị :cảnh núi Giếng Tiền,Mù Cu,chùa Đục,hang Câu,thạch
cổng…Chỉ cần đến một lần các bạn sẽ cảm nhận được vẻ đẹp độc đáo của
các phong cảnh trên đảo.
III.Lễ hội truyền thống và văn hoá:
Từ xưa,Lý Sơn đã có nhiều lễ hội truyền thống mang đậm bản sắc văn hoá của đất đảo.Gồm một số lễ hội chính sau:
-Tết Nguyên Đán.(1/1AL)
-Lễ hội ở các lăng thờ thần Nam Hải(2/2/AL)
-Lễ hội tế vong linh binh lính Trường Sa,Hoàng Sa.(20/2AL)
-Tết Đoan Ngọ(5/5AL)
-Lễ Vu Lan(rằm tháng 7 âm lịch)
Ngày nay đảo có thêm một số lễ hội:Tết Độc Lập(Quốc Khánh 2-9),Tết Trung Thu…
1.Tết Nguyên Đán: được tổ chức với một số lễ nhỏ:lễ dựng nêu,trồng đu và chơi đu, đô
vật,dồi bòng…đem lại không khí tươi vui,phấn khởi cho đảo nhân dịp tết
đến,xuân về.Trong đó có một lễ hội đặc biệt là đua thuyền,diễn ra từ
ngày 4-7 tháng giêng âm lịch. Đó là sự
tranh đua giữa 4 linh vật tượng trưng cho 4
thôn:Long,Ly(Lân),Quy,Phụng.Lễ hội này thu hút hầu hết dân chúng trên
đảo đến xem và cổ vũ cho đội đua của thôn mình.Không khí rất vui và và
náo nhiệt bởi tiếng hò hét của mọi người.Mỗi linh vật là tượng trưng
cho mỗi mong muốn của người dân ở đảo cầu cho mưa thuận gió hoà để yên
tâm sản xuất,cho vụ mùa bội thu.
2. Tục thờ thần Nam Hải,Lễ Hội Cầu Ngư,hát bội:
Đối với ngư dân Lý Sơn nói riêng và ngư dân các tỉnh khác nói chung, đã từ lâu cá voi được người dân kính cẩn gọi là cá Ông hay
là thần Nam Hải.Bởi lẽ Ông luôn chở che,giúp đỡ các ngư dân khi họ gặp
nạn.Và mỗi khi có cá Ông bị trôi dạt vào bờ thì mọi người luôn chôn cất
tử tế và thờ cúng như một vị thần. Đó là một tín ngưỡng rất hay của dân vùng biển.
Lễ hội cầu ngư và hát bội thường được tổ chức để cầu mong một mùa ra khơi thắng lợi,bình an.
3.Lễ tế vong linh binh lính Trường Sa và Hoàng Sa:
Vào thời nhà Nguyễn(cụ thể là từ thời Minh Mạng) đã
đặt đội Hoàng Sa gồm 70 người lấy từ làng An Vĩnh,An Hải sung vào.Hàng
năm phải ra đảo HSa,TSa để bảo vệ và và thu gom các sản vật ở đảo nộp
cho nhà vua.Ngày nay ở quần đảo Hoàng Sa có một hòn đảo được đặt tên là
Đảo Phạm Quang Ảnh để tưởng nhớ vị cai đội năm nào.Hầu hết họ ra đi và
không trở về.Hiện trên đảo chỉ còn những ngôi mộ gió mà không hề có xác
bên trong.Hàng năm,lễ khao lề thế lính Hoàng Sa được tổ chức rất trọng
thể để tưởng nhớ công ơn những người ra đi vì nghĩa lớn và đồng thời
cũng là để siêu thoát cho anh linh các chiến sĩ còn trầm luân nơi biển
cả.
IV.Sản phẩm truyền thống và văn hoá ẩm thực:
1.Sản phẩm truyền thống:
a.Về nông sản:có các loại:hành ,tỏi,bắp,dưa hấu.
b.Về hải sản:phong phú, đa dạng về chủng loại: đồn đột,vích, áo tơi,mực, ốc,rau đông,rau chân vịt,các loài cá ngon:cá thu,cá ngừ,cá mú…đem lại giá trị kinh tế cao.
c. Đồ thủ công mỹ nghệ:
Các loại vỏ ốc quý: ốc xà cừ, điệp để khảm trai,làm hoành phi,câu đối; ốc bàn tay,anh vũ trang trí tủ kính rất đẹp;các loại hoa đá,san hô có thể treo tường hoặc làm hòn non bộ cũng rất tuyệt.
2.Văn hoá ẩm thực:
Thiên nhiên đã ban tặng cho đảo rất nhiều sản vật quý giá cần thiết cho cuộc
sống cộng với sự tài hoa của đôi bàn tay và khối óc con người đã làm ra
nhiều món ăn ngon,độc đáo mà chỉ cần nếm thử một lần bạn sẽ thích ngay
thôi.Những món ăn tiêu biểu là:
-Bánh ít lá gai,bánh dừa.(được làm vào dịp tết ân lịch và tết Đoan Ngọ)
-Món xào vẹm.(khi tới ngày nước cạn mới có)
-gỏi tỏi đực và món tỏi đực xào.
-Các món ăn từ ốc biển:ốc xào,nướng,luộc,trộn...
-Các món ăn chế biến từ cá,các loại hải sản quý:đồn đột,vú biển,áo tơi...(các loại này dùng dầm rượu rất tốt).
-Rượu dầm tỏi mồ côi.
*Đây chỉ là một bài tổng quan về Lý Sơn nên có gì thiếu sót mong mọi người
lượng thứ.Để có những thông tin cụ thể hơn mời các bạn đọc các bài viết
của những thành viên khác.