Mới đây, nhân Lễ khao lề thế lính Hoàng Sa vào ngày 18.4 (16.3 âm lịch hằng năm), nhiều con em của đảo đi làm ăn khắp nơi lại có dịp về dự lễ tri ân những người con của Lý Sơn đã hy sinh ngoài Hoàng Sa từ mấy trăm năm trước.



Hành trang mà họ mang về quê lần này, thoạt nghe có vẻ khó tin: Tỏi! Không phải dăm bảy ký làm quà cho người thân mà có đến hàng tạ. Người dân trên đảo gọi những chuyến tàu hàng chở đầy tỏi trôi ngược ra đảo này là “nhập khẩu tỏi cho Lý Sơn”. Những hệ lụy từ câu chuyện “nhập khẩu tỏi” này thật tai hại.

Mọi người đều biết, tỏi Lý Sơn được xem như đặc sản của hòn đảo này. Củ tỏi Lý Sơn không quá lớn, múi đều, đặc biệt là có hương vị rất riêng, vừa thơm và cũng không quá cay. Thổ nhưỡng của Lý Sơn - vốn được hình thành từ 5 miệng núi lửa - đã làm nên hương vị rất riêng ấy cho củ tỏi ở đây.

Người dân đã lên các ngọn núi này để lấy một loại đất đỏ - vốn là nham thạch của núi lửa, về rải đều trên ruộng tỏi, rồi xuống biển lấy một loại cát - vốn là những con ốc, con sò từ hàng triệu năm trước đã bị phân hủy - về rải tiếp lên mặt ruộng. Rễ cây tỏi bám vào hai loại nguyên liệu đặc biệt nói trên để nuôi củ của nó. Làm nên hương vị đặc biệt của tỏi Lý Sơn chính là nhờ vào loại đất đỏ và cát trắng này.

Năm 2009, huyện Lý Sơn đã đăng ký bản quyền thương hiệu tại Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học – Công nghệ) cho sản phẩm tỏi của mình. Thế nhưng, bản quyền chưa ráo mực thì người tiêu dùng đã bị đánh lừa từ những chuyến tàu “nhập khẩu tỏi” nói trên.

Những năm gần đây, nhiều người dân Lý Sơn đã vào Ninh Thuận và mang theo giống tỏi của đảo để trồng trên quê mới. Hình dáng củ tỏi thì rất giống với tỏi Lý Sơn, nhưng chất lượng thì khác toàn toàn do thổ nhưỡng của đất Ninh Thuận khác với đảo Lý Sơn.

Lợi dụng vào sự nhập nhèm này nên số tỏi được mang về từ Ninh Thuận được trộn vào tỏi Lý Sơn và “tái xuất” vô đất liền để bán. Giá mỗi ký tỏi Lý Sơn hiện hay là 60.000đ-70.000đ, còn tỏi Ninh Thuận chỉ 20.000đ. Nhưng khi trộn hai loại tỏi này vào thì được bán với giá của tỏi Lý Sơn. Vì củ của hai loại tỏi rất giống nhau nên chỉ có dân trồng tỏi Lý Sơn mới phân biệt được, còn người tiêu dùng thì mua tỏi về ăn rồi mới biết!

Việc đánh lận con đen này đã vượt ra ngoài tầm kiểm soát của cơ quan chức năng, vì không có một điều khoản nào trong luật để có thể bắt hoặc tịch thu những chuyến tàu “nhập khẩu tỏi” nói trên khi các thân chủ của nó lại chính là con em Lý Sơn. Vì một chút lợi cỏn con mà những người này làm tổn thương đến chính những người thân của mình ngay tại quê nhà.

Gầy dựng được thương hiệu cho tỏi Lý Sơn là cả một quá trình lâu dài và khổ cực của gần hai vạn người trồng tỏi trên hòn đảo này. Giờ thì lòng tham đã đánh đổ tất cả. Buồn thay, người đang đánh đổ thương hiệu tỏi Lý Sơn lại chính là con em của đảo!

TRẦN ĐĂNG

cái này hơi khó thực hiện nhưng ko có nghĩa là ko ngăn chặn được!